Tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2025 og Íslensku glæpasagnaverðlaunanna Blóðdropans

Tilnefningar til Íslensku glæpasagnaverðlaunanna Blóðdropans og Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2025 voru kynntar 3. desember í Eddu, húsi íslenskunnar.

3. desember, 2025

Íslensku bókmenntaverðlaunin voru fyrst veitt árið 1989 og er ætlað að draga fram athyglisverðustu útgáfubækur hvers árs. Þetta er í 37. sinn sem tilnefnt er til verðlaunanna. Félag íslenskra bókaútgefenda gerði samkomulag við Íslenska glæpafélagið árið 2022 um að taka yfir verklega framkvæmd Íslensku glæpasagnaverðlaunanna Blóðdropans ásamt því að kosta verðlaunin með sama hætti og Íslensku bókmenntaverðlaunin.

Verðlaunin verða veitt í febrúar á komandi ári af forseta Íslands, Höllu Tómasdóttur. 

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir til Íslensku glæpasagnaverðlaunanna Blóðdropans:

 

Lilja Sigurðardóttir
Alfa
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Áhugaverð og þéttofin glæpa- og framtíðarsaga, vel úthugsuð og grípandi. Fléttan er krefjandi með góðri persónusköpun og stíganda sem heldur lesandanum við efnið.

 

Eva Björg Ægisdóttir
Allar litlu lygarnar
Útgefandi: Veröld

Umsögn dómnefndar:
Heillandi bók sem grípur lesandann frá fyrstu síðu með spennandi framvindu. Blekkingar sögunnar eru ögrandi og lesandinn veit stundum ekki hvaðan á hann stendur veðrið. Sannfærandi persónusköpun og góð flétta sem kemur stöðugt á óvart.

 

Anna Rún Frímannsdóttir
Eftirför
Útgefandi: Salka

Umsögn dómnefndar:
Trúverðug og raunsönn lýsing á einelti unglinga og átakanlegum afleiðingum þess með góðri persónusköpun og lifandi frásagnarmáta. Spennandi og vel uppbyggð saga sem heldur lesandanum vel við efnið.

 

Reynir Finndal Grétarsson
Líf
Útgefandi: Sögur útgáfa

Umsögn dómnefndar:
Átakamikil og hröð frásögn með flókinni fléttu og óhugnanlegu ívafi. Sagan dýpkar eftir því sem á líður og persónur sýna sitt rétta andlit. Kraftmikil og ögrandi.

 

Margrét S. Höskuldsdóttir
Lokar augum blám
Útgefandi: Vaka Helgafell

Umsögn dómnefndar:
Skemmtilegur stíll og sannfærandi persónur drífa áfram áhugaverða sögu sem heldur spennunni út í gegn. Sögusvið og aðstæður eru ljóslifandi og lesandinn hrífst með upplifun og hugsunum persónanna.

 

Dómnefnd skipuðu:
Ásrún Matthíasdóttir, formaður dómnefndar, Brynhildur Björnsdóttir og Ómar Valdimarsson.

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki barna- og ungmennabóka:

 

Birna Daníelsdóttir
Ég bý í risalandi
Útgefandi: Vaka Helgafell

Umsögn dómnefndar:
Hugljúf, falleg og einlæg frásögn þar sem höfundur leikur sér með form, liti og sjónarhorn. Verkið er fagurlega myndskreytt saga frá sjónarhorni barns sem lætur ekkert stoppa sig.

Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir
Rækjuvík: Saga um dularfull skeyti og stuð
Útgefandi: Salka

Umsögn dómnefndar:
Fyndin og ómótstæðilega falleg hversdagssaga með skrautlegum, hlýjum og eftirminnilegum persónum. Lesendur eiga vafalaust eftir að njóta sögunnar en einnig vönduðum frágangi bókarinnar, sem býður upp á áframhaldandi skemmtun jafnvel eftir að lestri lýkur.

Sesselía Ólafs
Silfurberg
Útgefandi: Bókabeitan

Umsögn dómnefndar:
Frumleg og skemmtileg saga úr heimi íslenskra ævintýra og þjóðsagna. Áhugaverðar og ólíkar persónur vinna saman í baráttu góðs við illt og úr verður hörkuspennandi saga sem hentar breiðum aldurshóp.

Ævar Þór Benediktsson og Elín Elísabet Einarsdóttir myndhöfundur
Skólastjórinn
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Lífleg saga sem sameinar húmor, spennu og þroskasögu grunnskólanema í krefjandi en oft bráðfyndnum aðstæðum. Mikið fjör og stuð er í sögunni sem hvetur lesendur áfram á næstu síðu.

Arndís Þórarinsdóttir
Sólgos
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Áhrifarík og spennandi hamfarasaga þar sem lesendur fá að fylgjast með áhugaverðum sögupersónum í ógnvekjandi og spennandi aðstæðum. Höfundi tekst vel að skapa trúverðuga mynd af breyttu samfélagi og fangar athygli lesenda sem hann sleppur ekki fyrr en löngu eftir að lestri lýkur.

Dómnefnd skipuðu:
Andri Már Sigurðsson, formaður dómnefndar, Gunnur Vilborg Guðjónsdóttir og Karitas Mörtudóttir Bjarkadóttir.

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki fræðibóka og rita almenns efnis:

Kristín Svava Tómasdóttir
Fröken Dúlla: Ævisaga
Útgefandi: Benedikt bókaútgáfa

Umsögn dómnefndar:
Höfundur hefur unnið þrekvirki með því að skrásetja ævisögu Jóhönnu Knudsen (Dúllu). Yfirheyrslum og rannsóknum Jóhönnu á ástandsstúlkum hefur verið lýst sem umfangsmestu persónunjósnum Íslandssögunnar. Dómur sögunnar hefur því óneitanlega verið henni óhagstæður á síðari árum og í því felst mikil áskorun fyrir ævisagnaritara. Í verkinu er áleitnum spurningum svarað af festu og yfirvegun. Bókin byggir á styrkum fræðilegum grunni en frásögnin er lipur, áhugaverð og spennandi.

Chanel Björk Sturludóttir, Elinóra Guðmundsdóttir og Elínborg Kolbeinsdóttir
Hennar rödd: Sögur kvenna af erlendum uppruna á Íslandi
Útgefandi: Vía útgáfa

Umsögn dómnefndar:
Ákaflega metnaðarfullt og mikilvægt verk sem miðlar fjölbreyttum sögum kvenna á Íslandi sem hafa oftar en ekki átt takmarkaða rödd í opinberri umræðu. Ritstjórar hafa með mikilli næmni og virðingu fyrir viðfangsefninu safnað saman ólíkum röddum og sjónarhornum kvenna sem eiga það sameiginlegt að vera af erlendu bergi brotnar, en hafa um leið auðgað íslenskt þjóðlíf svo um munar, hver á sinn hátt. Bókin er bæði skrifuð á íslensku og ensku, hana prýða fallegar ljósmyndir og það tekst afbragðs vel að kynna lesendur fyrir konunum sem deila sögum sínum.

Davíð Ólafsson og Arndís S. Árnadóttir
Mynd & hand: Skólasaga 1939–1999
Útgefandi: Sögufélag

Umsögn dómnefndar:
Í bókinni er fjallað með vönduðum og áhugaverðum hætti um 60 ára sögu Myndlista- og handíðaskóla Íslands. Þar er dregin upp ljóslifandi mynd af mikilvægu hlutverki skólans sem var í senn kennaraskóli, listiðna-, hönnunar- og myndlistaskóli. Lifandi frásagnarhátturinn varpar skýru ljósi á söguna en bókin er einnig ríkulega myndskreytt og fangar þannig andrúmsloftið í Mynd&hand. Fallegt og fróðlegt verk sem undirstrikar ómissandi þátt skólans í menningarsögu Íslands.

Gunnar V. Andrésson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Spegill þjóðar: Fréttamyndir í fimmtíu ár og sagan á bak við þær
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Ákaflega vandað og tímabært verk sem hefur að geyma margar af kunnustu fréttaljósmyndum Gunnars V. Andréssonar. Myndirnar spanna hálfrar aldar farsælan feril Gunnars. . Sigmundur Ernir Rúnarsson hefur skráð sögurnar, á bak við myndirnar á lifandi hátt, sem gefa þeim samhengi og aukna dýpt. Bókin er áferðarfalleg og skemmtileg. Hún er á sama tíma mikilvægt innlegg í sögu þjóðarinnar og fjölmiðla á Íslandi, enda er þar að finna á annað hundrað myndir af augnablikum sem greypt eru í þjóðarsálina.

Sigrún Alba Sigurðardóttir
Þegar mamma mín dó
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Einstakt verk sem fjallar um reynslu höfundar af því að fylgja móður sinni síðasta spölinn. Um er að ræða einlæga og opinskáa lýsingu á þeim sterku tilfinningum sem kvikna í tengslum við dauðann og það að kveðja; bæði ást og umhyggju en einnig líðan á borð við samviskubit og vanmátt. Bókin á brýnt erindi við samtímann. Fjallað er um þær aðstæður sem samfélagið hefur búið dauðvona fólki og ekki síst álagið og ábyrgðina sem aðstandendur þurfa að takast á við á óumflýjanlegum tímamótum.

Dómnefnd skipuðu:
Björn Teitsson, Dagrún Ósk Jónsdóttir, formaður dómnefndar og Magnús Lyngdal Magnússon

Eftirfarandi höfundar eru tilnefndir í flokki skáldverka:

Eiríkur Jónsson
Andrými: kviksögur
Útgefandi: Bjartur

Umsögn dómnefndar:
Listilega skrifuð bók sem inniheldur frumlegar hugmyndir í einnar blaðsíðna kviksögum um fjölkynngi tilverunnar. Oft hverfast þær um sérkennilegar persónur og störf þeirra; til að mynda mann sem vinnur við að fallprófa lyftur og lækni sem sérhæfir sig í meðferð útdauðra sjúkdóma eins og sullaveiki. Tilvistarspekilegar vangaveltur spretta upp úr lögmálum raunvísindanna en nístandi kímni og lágstemmdur tregi binda sögurnar saman.

Sigrún Pálsdóttir
Blái pardusinn: hljóðbók
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Stutt saga af öldruðum bókmenntafræðingi með brostna skáldkonudrauma, uppgjafar sagnfræðingi sem er markaðsstjóri sælgætisverksmiðju, og bókelskri flugfreyju sem á erfitt með að fóta sig á fullorðinssvellinu. Þau eiga það sameiginlegt að hlusta á dularfullu hljóðbókina Bláa pardusinn – af mismikilli athygli þó – um íslenska konu sem lendir í ævintýralegum hremmingum í seinni heimsstyrjöld og ku vera byggð á sannsögulegum atburðum. Hér er á ferðinni djörf formtilraun sem gengur upp í æsilegri atburðarás þar sem höfundur þenur mörkin milli sögulegra heimilda, skáldskapar og sannleika.

Þórdís Helgadóttir
Lausaletur
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Marglaga skáldsaga á mörkum hins óþekkta þar sem dularfullur faraldur hefur gripið um sig á meðan prentsafnið opnar enn á slaginu níu, sama hvað á dynur. Starfsfólk safnsins tekst á við hversdagsleikann sem smám saman snýst upp í andhverfu sína þegar undirliggjandi framandleikinn læðist upp á yfirborðið eins og kötturinn sem spígsporar um safnið. Frásögn sem einkennist af næmni og listilega fléttuðum lýsingum ástands þar sem við getum aldrei verið viss og flest getur brugðist, jafnvel minnið.

Haukur Már Helgason
Staðreyndirnar
Útgefandi: Mál og menning

Umsögn dómnefndar:
Í heimspekilegri háskerpu framkallar höfundur margbrotna mynd af hverfulleika staðreyndarinnar í upplýsingaóreiðu samtímans. Undirgefni þjóðar við valdhafa kemur berlega í ljós þegar ráðherra setur á fót Upplýsingastofu og ræður smánaðan fyrrum aðstoðarmann ráðherra sem skrifstofustjóra staðreyndagrunns. Haukur Már Helgason kafar hér ofan í óþægilegustu fortíð Íslendinga og veltir okkur upp úr henni með aðstoð hamstola vitlíkisvélar.

Jón Kalman Stefánsson
Þyngsta frumefnið
Útgefandi: Benedikt bókaútgáfa

Ægifalleg ljóðabók sem lesandi getur nálgast eins og gamlan vin þar sem flakkað er áreynslulaust milli hins háfleyga og hversdagslega. Guð býr nefnilega ekki bara í eilífðinni, heldur líka girðingunni, kaffinu, gæskunni, uppvaskinu, kynlífinu og ekki síst Ikea-sexkantinum. Sorgin er alltumlykjandi þyngsta frumefnið og ljóðmælandi þá eins konar Sísýfos söknuðarins; hífir sokknar sólir úr hafi að morgni og rúllar harminum á undan sér upp stórgrýtta fjallshlíð mannlegrar tilvistar.

Dómnefnd skipuðu:
Davíð Roach Gunnarsson, formaður dómnefndar, Guðrún Garðarsdóttir og Gyða Sigfinnsdóttir